اخیرا برای یکی از نویسندگان محترم مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان این سوال مطرح شده بود که آیا می تواند اصل مقاله خود را که قبلا در یک همایش ارائه نموده برای چاپ به مجله دانشگاه نیز ارسال نماید؟ پاسخ به این سوال مستلزم در نظر گرفتن چند نکته است که طرح آنها می تواند برای همه خوانندگان و نویسندگان فرهیخته مقالات مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان مفید باشد. بنابراین، در این سخن سردبیری به شرح این موضوع خواهیم پرداخت. ...

هدف: در سازوکار ملی ترویج علم، علاوه بر موضوع سیاست گذاری و فرایند مهم پیاده سازی آن، عوامل متعدد و تاثیرگذار دیگری نیز مدنظر قرار بگیرند زیرا بر موفقیت و یا عدم موفقیت سازوکار طراحی شده نقش عمده ای دارند. شناسایی عوامل بازدارنده و همچنین راهکارهای حل مساله و ارتقاء وضعیت ترویج علم در کشور، از جمله مسائل مهمی است که باید به آن ها توجه ویژه داشت.روش شناسی: جامعه پژوهش، 60 نفر از صاحب نظران حقیقی و حقوقی (شاغل در سازمان هایی متولی ترویج علم) فعال و باتجربه در زمینه ترویج علم در کشور هستند که بر اساس معیارهایی همچون سابقه فعالیت، تخصص، تجربه کاری و ... انتخاب شده اند. داده های پژوهش با استفاده از روش پیمایشی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه و روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بوده است.یافته ها: تحلیل یافته ها نشان داد که «اصلاح نظام آموزشی (مدارس و دانشگاه ها) به گونه ای که ترویج علم بخش مهمی از فعالیت های مهم آن ها قلمداد شود» با کسب امتیاز نهایی 59 بالاترین امتیاز را از آن خود کرده است و به عنوان اولویت اول متولیان و اولویت دوم صاحبنظران، به عنوان راهکار مهمی در توسعه ترویج علم در کشور معرفی و شناخته شده است.نتیجه گیری: «ارتقاء آگاهی مسوولان دولتی و نهادهای خصوصی نسبت به اهمیت ترویج علم» و «توجه به ترویج علم از سنین پایین تر» با کسب امتیاز نهایی 56 و 54، دو راهکار مهمی هستند که توسط صاحبنظران و متولیان معرفی شده اند. «حمایت مالی دولت از مراکز تازه تاسیس، خصوصی، مراکز پرورش خلاقیت، کارآفرینی و ... که در راستای ترویج ایده ها و خلاقیت های خود با امکانات محدود تلاش می کنند»، با میانگین 5.93، «پرداخت وجوهی به عنوان کمک هزینه در قالب برنامه های تشویقی به سازمان های فعال (جهت جبران برخی محدودیت های مالی و تشویق سایر نهادها به فعالیت بیشتر)» با میانگین 5.78 و «تعریف و تعیین سیاست ویژه اعطای بودجه مورد نظر، حقوق و مزایا، اعطای وام های بلاعوض، کم بهره و ... برای سازمان ها و نهادهای متولی (دولتی و خصوصی) توسط دولت» با میانگین 5.55، سه راهکار مهمی هستند که توسط متولیان، به منظور رفع مشکلات مالی نهادهای متولی معرفی شده است.

فهم محتوای نقد عقل محض منوط به فهم معنای امر پیشین است و کانت نیز به­ همین­ دلیل، بخش عمده ای از این­ کتاب را به تبیین شأن معرفتی، جست وجوی خاستگاه، تعیین محدوده اعتبار و تشریح مصادیق آن اختصاص داده است. با­ این­ همه، حتی باآنکه وی در هر دو ویرایش نقد، کم وبیش، مشخصه هایی (مانند ضروری، اکیداً کلی، محض، واضح، قطعی و مستقل از تجربه) را برای امر پیشین معرفی کرده است ولی، چون این­ مشخصه­ ها در سنت­ های پیشاکانتی و پساکانتی-در معنایی متفاوت با معنای مدنظر او-نیز به­ کار گرفته شده­ اند پس چندان بعید نیست اگر در فهم محتوای نقد دچار ابهام شویم. ما در بخش (1)، به برخی از این­ ابهام­ ها اشاره خواهیم کرد. سپس در بخش (2-1)، نشان خواهیم داد برای رهایی از ابهام­ های مزبور ناگزیریم مشخصه ضروری را به «برخاسته از طبیعت ذهن انسان»، اکیداً کلی را به «صرفاً قابلِ اطلاق بر پدیدارها»، محض را به «معطوف­ بودن به سهمِ خودِ ذهن در تشریک مساعی­ اش با خودِ اشیاء برای شکل­ گیری معرفت تجربی»، واضح را به «آنچه حیطه جست­ وجو برای یافتن­ اش، صرفاً محدود به درون خودمان است و نه بیرون از آن» و قطعی را نیز به «آنچه گستره­ اش هم به­ لحاظ خودِ مصادیق و هم به­ لحاظ تعداد مصادیق تغییرناپذیر است» بازتعریف کنیم. در بخش (2-2) نیز با واکاوی مشخصه مستقل از تجربه، نشان خواهیم داد این­ مشخصه، علاوه­ بر دلالت بر صرفِ ساختار، می­ تواند ناظر به نوعی معرفت در بن هر گونه تجربه ممکنی نیز باشد؛ افزون بر این، نسبتِ مشخصه مزبور را با سنت پیشاکانتی و پساکانتی نیز نمایان خواهیم ساخت.

علم پیشین خداوند و چگونگی پیوند آن با اختیار، از جمله مسائلی است که از دیرباز در کلام و فلسفه اسلامی و نیز در کلام و فلسفه مسیحی و یهودی مطرح بوده است. برای حل مشکل چه در جهان غرب و چه در جهان اسلام، راه های گوناگونی پیموده شده است. در این مقاله مهم ترین این راه ها مورد بحث قرار خواهد گرفت و خواهیم دید در زمانه ما کدامیک از اندیشمندان از چه راه حلی دفاع می کنند و نقاط قوت و ضعف هر یک از این رویکردها چیست؟ در پایان هم از دیدگاهی که در سنجش با دیگر دیدگاه ها قابل قبول تر است، دفاع خواهیم کرد.